ವಾಯುಮಂಡಲದ ಸಂಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ರಚನೆ
ಪರಿಚಯ:
ಅಟ್ಮಾಸ್ಫಿಯರ್ ಎಂಬ ಪದವು ಎರಡು ಗ್ರೀಕ್ ಪದಗಳಾದ ‘ಅಟ್ಮಾಸ್‘ ಮತ್ತು ‘ಸ್ಫೈರಾ‘ ದಿಂದ ಬಂದಿದೆ.
ಅಟ್ಮೋಸ್ ಎಂದರೆ ‘ಆವಿ‘ ಮತ್ತು ಸ್ಪೈರಾ ಎಂದರೆ ‘ಮಂಡಲ‘ ಎಂದರ್ಥ.
ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊದಿಕೆಯಂತೆ ಸುತ್ತುವರಿದಿರುವ ಅನಿಲದ ರಾಶಿಯನ್ನೇ ʼವಾಯುಮಂಡಲʼ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಭೂಮಿಯ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯ ಬಲವು ವಾತಾವರಣದ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣದ ಸ್ಥಿರೀಕರಣವು ಕ್ಯಾಂಬ್ರಿಯನ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ (ಸುಮಾರು 600 ಮಿಲಿಯನ್ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ) ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ.
ಇಂದಿನ ವರೆಗಿನ ಎಲ್ಲ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪರಿಶೋಧನೆಗಳೂ ಸೌರವ್ಯೂಹದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯು ಮಾತ್ರ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವು ದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿವೆ. ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ವಿಕಾಸ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ವಾಯುಮಂಡಲವು ಮೂಲ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ವಾಯು ಮಂಡಲವು ಸೌರ ವಿಕಿರಿಣದ ಅತಿ ತೀಕ್ಷ್ಮವಾದ ಅಲ್ಪಾವೈಲೆಟ್ ಕಿರಿಣಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಂಡು ಭೂಮೇಲ್ಮನ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಭೂ ವಿಕಿರಣದ ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನು ಪಡೆದು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ಬೆಚ್ಚಗಿರಿಸಿದೆ.
ವಾಯುಮಂಡಲದ ಸಂಯೋಜನೆ
ವಾಯುಮಂಡಲವು ಹೊಂದಿರುವ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ವಸ್ತುಗಳೆಂದರೆ ಅನಿಲಗಳು, ನೀರಿನ ಆವಿ ಮತ್ತು ಧೂಳಿನ ಕಣಗಳು.
ನೀರಿನ ಆವಿಯು ಬಾಷೀಕರಣ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು ಸೇರುವುದು. ಇದು ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಒಂದು ಋತುವಿನಿಂದ ಮತ್ತೊಂದಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಹೊಂದುವುದು.
ವಾಯುಮಂಡಲವು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಧೂಳು ಮತ್ತಿತರ ಘನ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಏರೋಸಲ್ (Aerosol) ಎಂದು ಕರೆಯುವರು.
ಇವು ವಾಯುಮಂಡಲದ ಕೆಳಸ್ತರ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ.
ಮುಖ್ಯ ಅನಿಲಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅನುಪಾತಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಒಣ ಗಾಳಿಯ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯ ಒಂದು ಘಟಕವು08% ಸಾರಜನಕ (N2), 20.94% ಆಮ್ಲಜನಕ (O2), 0.93% ಆರ್ಗಾನ್ (A), 0.03% ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ (CO2) ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೀಲಿಯಂ, ನಿಯಾನ್, ಮೀಥೇನ್ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ನಂತಹ ಅಪರೂಪದ ಅನಿಲಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಅನಿಲಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ
ಅನಿಲಗಳು |
ಪ್ರತಿಶತ |
ಸಾರಜನಕ (N2) |
78.08% |
ಆಮ್ಲಜನಕ (O2) |
20.95% |
ಆರ್ಗಾನ್ (Ar) |
0.93% |
ನಿಯಾನ್, ಹೀಲಿಯಂ, ಕ್ರಿಪ್ಟಾನ್ |
0.0001% |
ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ (CO2) |
0.038% |
ವಾಯುಮಂಡಲದ ರಚನೆ:
ವಾಯುಮಂಡಲದ ಎಲ್ಲಾ ಎತ್ತರಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಒಂದೇ ರೀತಿಯಾಗಿರದೆ, ಅಪಾರ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಉಷ್ಣಾಂಶದ ವ್ಯತ್ಯಾಸದೊಡನೆ ವಾಯು ಮಂಡಲದ ವಿವಿಧ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅದರ ರಚನೆಯೂ ಸಹ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು ಐದು ವಲಯಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ಅವುಗಳೆಂದರೆ
ಪರಿವರ್ತನಮಂಡಲ (Troposphere)
ಸಮೋಷ್ಣ ಮಂಡಲ (Stratosphere)
ಮಧ್ಯಂತರಮಂಡಲ (Mesosphere)
ಆಯಾನಮಂಡಲ ಅಥವಾ ಉಷ್ಣತಾಮಂಡಲ (Thermosphere or Ionosphere)
ಬಾಹ್ಯ ಮಂಡಲ (Exosphere)
ವಾಯು ಮಂಡಲದ ಕೆಳಗಿನ ಎರಡು ಮಂಡಲಗಳಲ್ಲಿ ಅನಿಲಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಮಿಶ್ರಗೊಂಡಿವೆ. ಇದರಿಂದ ಈ ವಲಯ ಗಳನ್ನು ಏಕರೂಪದ ಮಂಡಲಗಳೆಂದೂ (Homo-sphere) ಉಳಿದ ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಸ್ವರಗಳು ಹೊಂದಿರುವ ಅನಿಲಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿದ್ದು ಇವುಗಳನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಮಂಡಲ (Heterosphere) ಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.
1. ಪರಿವರ್ತನಮಂಡಲ (Troposphere)
- ಇದು ವಾತಾವರಣದ ಅತ್ಯಂತ ಕೆಳಗಿನ ಪದರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಗೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ.
- ಇದರ ಸರಾಸರಿ ಎತ್ತರವು 13 ಕಿಮೀ ಮತ್ತು ಧ್ರುವಗಳ ಬಳಿ 8 ಕಿಮೀ ಮತ್ತು ಸಮಭಾಜಕದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 18 ಕಿಮೀ ಎತ್ತರದವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿರುತ್ತದೆ.
- ಇದು ಸಮಭಾಜಕದಲ್ಲಿ ದಪ್ಪವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಬಲವಾದ ಸಂವಹನ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಶಾಖವನ್ನು ಅಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ವಾತಾವರಣದ ಒಟ್ಟು ಅನಿಲ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯ 75 ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
- ಈ ಪದರವು ಧೂಳಿನ ಕಣಗಳು ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಆವಿಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಪದರದಲ್ಲಿನ ತಾಪಮಾನವು ಪ್ರತಿ 165 ಮೀ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ 1 ° C ದರದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ (ಅಥವಾ ಸರಾಸರಿ ದರ5 ಡಿಗ್ರಿ C / ಕಿಮೀ). ಗಾಳಿಯು ಸಂಕುಚಿತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಎತ್ತರದೊಂದಿಗೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏರುತ್ತಿರುವ ಗಾಳಿಯು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
- ಇಡೀ ಪರಿವರ್ತನಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನವು ಸಮಭಾಜಕದ ಮೇಲೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಪರಿವರ್ತನಮಂಡಲದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗಾಳಿಯ ಉಷ್ಣತೆಯು ಸಮಭಾಜಕದ ಮೇಲೆ -80°C ಮತ್ತು ಧ್ರುವಗಳ ಮೇಲೆ ಸುಮಾರು -45°C ಆಗಿದೆ.
- ‘ಟ್ರೋಪೋಸ್ಫಿಯರ್’ ಎಂಬ ಪದವು ಗ್ರೀಕ್ ಪದ ‘ಟ್ರೋಪೋಸ್‘ ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಟ್ರೋಪೋಸ್ ಎಂದರೆ ‘ಮಿಶ್ರಣ‘.
- ಹವಾಮಾನದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಈ ಪದರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಈ ಪದರದಲ್ಲಿ ಮೋಡಗಳ ರಚನೆ, ಗುಡುಗು ಸಹಿತ ಮಳೆ, ಮಿಂಚು ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
- ಈ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಗಾಳಿಯ ವೇಗವು ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಹೋದಂತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.
- ಪರಿವರ್ತನಮಂಡಲದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣದ ಮುಂದಿನ ಉಷ್ಣ ಪದರದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ಆಳವಿಲ್ಲದ ಪದರವಿದೆ. ಇದನ್ನು ʼಟ್ರೋಪೋಪಾಸ್ʼ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಸಮೋಷ್ಣ ಮಂಡಲ (Stratosphere)
ಸಮೋಷ್ಣ ಮಂಡಲವು ಟ್ರೋಪೋಪಾಸ್ ನ ಮೇಲೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
ವಾಯುಮಂಡಲವು ಸಮಭಾಜಕದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ 19 ರಿಂದ 50 ಕಿಮೀ ವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿರುತ್ತದೆ.
ಸಮೋಷ್ಣ ಮಂಡಲದಲ್ಲಿನ ತಾಪಮಾನವು -57 C ನಿಂದ 0 C ವರೆಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಪದರವು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಯಾವುದೇ ಮೋಡಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ದೊಡ್ಡ ವಿಮಾನಗಳ ಹಾರಾಟಕ್ಕೆ ಇದು ಸೂಕ್ತ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 50 ಕಿಮೀ, ತಾಪಮಾನವು ಬೀಳಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಮೋಷ್ಣ ಮಂಡಲದ ಅಂತ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ʼಸ್ಟ್ರಾಟೋಪಾಸ್ʼ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಮಂಡಲವು ಓಝೋನೋಸ್ಫಿಯರ್ ಅಥವಾ ಓಝೋನ್ ಪದರದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಓಝೋನ್ ಮೂರು ಆಮ್ಲಜನಕ ಪರಮಾಣುಗಳಿಂದ (O3) ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಅಣುವಾಗಿದೆ.
3. ಮಧ್ಯಂತರಮಂಡಲ (Mesosphere)
ಮಧ್ಯಂತರಮಂಡಲವು ಸ್ಟ್ರಾಟೋಪಾಸ್ ನ ಮೇಲೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 50 ಕಿ.ಮೀ ನಿಂದ 80 ಕಿ.ಮೀ ಎತ್ತರದವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಪದರದಲ್ಲಿ, ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ, ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಹೋದಂತೆ ತಾಪಮಾನವು ಕಡಿಮೆಯಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 80 ಕಿಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನವು -100 ° C ವರೆಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ.
ಇದು ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅತ್ಯಂತ ತಂಪಾದ ಪದರವಾಗಿದೆ.
ಮಧ್ಯಂತರಮಂಡಲದ ನಿಖರವಾದ ಮೇಲಿನ ಮತ್ತು ಕೆಳಗಿನ ಗಡಿಗಳು ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ಋತುವಿನೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಮಧ್ಯಂತರಮಂಡಲದ ಕೆಳಗಿನ ಗಡಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ ಸುಮಾರು 50 ಕಿಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಮೆಸೊಪಾಸ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 100 ಕಿಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ.
ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ಮಧ್ಯಂತರಮಂಡಲದ ಎತ್ತರವು ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಕ್ಷಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ 85km ವರೆಗೆ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯಂತರಮಂಡಲದ ಮೇಲಿನ ಮಿತಿಯನ್ನು ʼಮೆಸೊಪಾಸ್ʼ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
4. ಆಯಾನಮಂಡಲ / ಉಷ್ಣತಾಮಂಡಲ (Thermosphere / Ionosphere)
ಉಷ್ಣತಾಮಂಡಲವು ಮೆಸೊಪಾಸ್ ನಿಂದ 80 ರಿಂದ 400 ಕಿಮೀ ನಡುವೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
ಈ ಪದರದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರದ ಹೆಚ್ಚಳದೊಂದಿಗೆ ತಾಪಮಾನವು ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ತಾಪಮಾನವು 1500 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ತಲುಪುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಗಾಳಿಯು ತುಂಬಾ ತೆಳುವಾಗಿದ್ದು, ಶಕ್ತಿಯ ಸಣ್ಣ ಹೆಚ್ಚಳವು ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಉಷ್ಣತಾಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ತೆಳುವಾದ ಗಾಳಿಯ ಕಾರಣ, ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ನೇರವಾಗಿ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ.
ಭೂಮಿಯ ಉಷ್ಣತಾಮಂಡಲವು ಅಯಾನುಗೋಳ ಎಂಬ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಅಯಾನುಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ವಿದ್ಯುದಾವೇಶದ ಕಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು ʼಅಯಾನುಗೋಳʼ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಣುಗಳು ಮತ್ತು ಪರಮಾಣುಗಳ ಅಯಾನೀಕರಣವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅಲ್ಟ್ರಾ-ವೈಲೆಟ್, ಕ್ಷ-ಕಿರಣಗಳು ಮತ್ತು ಗಾಮಾ ವಿಕಿರಣಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಉಷ್ಣತಾಮಂಡಲದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಪಮಾನವು ಅಣುಗಳನ್ನು ಅಯಾನೀಕರಿಸಲು ಸಹ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅಯಾನುಗೋಳ ಮತ್ತು ಉಷ್ಣತಾಮಂಡಲವು ಒಂದನ್ನೊಂದು ಅತಿಕ್ರಮಿಸಿರುತ್ತವೆ.
ಈ ಪದರವು ಉಲ್ಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಬಿಟ್ಟ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಅವಶೇಷಗಳಿಂದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪದರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಷ್ಣತೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವುಗಳು ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
ಈ ಪದರವು ದ್ರುವ ಜ್ಯೋತಿಗಳನ್ನು ಸೃಸ್ಠಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಅರೋರಾ ಬೋರಿಯಾಲಿಸ್ ಮತ್ತು ಅರೋರಾ ಆಸ್ಟ್ರಾಲಿಸ್.
ಅರೋರಾ ಬೋರಿಯಾಲಿಸ್
ಉತ್ತರ ಗೋಳಾರ್ಧದ ಅಕಾಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬಣ್ಣದ ಬೆಳಕಿನ ನೋಟವೆ ಅರೋರ ಬೋರಿಯಾಲಿಸ್. ಇದು ಉತ್ತರದಿಂದ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
ಅರೋರಾ ಆಸ್ಟ್ರಾಲಿಸ್
ದಕ್ಷಿಣ ಗೋಳಾರ್ಧದ ದಕ್ಷಿಣದಿಂದ ದಕ್ಷಿಣದವರೆಗೆ ಇರುವ ಬೆಳಕಿನ ನೋಟವೇ ಅರೋರಾ ಆಸ್ಟ್ರಾಲಿಸ್.
5. ಬಾಹ್ಯ ಮಂಡಲ (Exosphere)
ಉಷ್ಣತಾಮಂಡಲದ ವಾತಾವರಣದ ಮೇಲಿನ ಪದರವನ್ನು ಬಾಹ್ಯ ಮಂಡಲ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದು ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪದರವಾಗಿದ್ದು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳುವ 400 ಕಿಮೀ ನಿಂದ 1000 ಕಿಮೀಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.
ಈ ಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಹೋದಂತೆ ಪರಮಾಣುಗಳ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೀಲಿಯಂ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ನ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಎತ್ತರದೊಂದಿಗೆ ಉಷ್ಣತೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 5000೦ C ದಾಟಬಹುದು.
ಈ ಪದರದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯು ತುಂಬಾ ದುರ್ಬಲವಾಗಿದೆ.
ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟೋಸ್ಪಿಯರ್ ಈ ಪದರದ ಮೇಲೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.